კუნგფუ

კუნგ ფუ, ანუ გონგფუ (ჩინ. გონგფუ-მუშაობა, ძალისხმევა ან                                                                                                                        მძიმე შრომის შედეგად შეძენილი ოსტატობა). ჩინური საბრძოლო                                                                                                                ხელოვნება. XX საუკუნის 60-70-იან წლებში ეს ტერმინი                                                                                                                                დასავლეთის პრესამ გაავრცელა, როგორც ჩინური საბრძოლო                                                                                                                      ხელოვნების სახელწოდება. თვით ჩინეთში II მსოფლიო ომამდე                                                                                                                  იხმარებოდა “კიო შუ” (“გიოშუ”) – ეროვნული საბრძოლო                                                                                                                              ხელოვნება. ომის შემდეგ ჩინეთის სახალხო რესპუბლიკაში                                                                                                                          გააცოცხლეს ძველი სახელწოდება _ “უშუ”, სამხედრო                                                                                                                                    ხელოვნება (იხ. უშუ), რომელიც ფართო მნიშვნელობით                                                                                                                                იხმარება და ჩინური საბრძოლო ხელოვნების სპორტულ                                                                                                                                ვერსიასთან ასოცირდება. ამ ხელოვნების სპორტული                                                                                                                                    სახესხვაობა, რომელიც სხეულის სიჯანსაღეს ემსახურება და ესთეტიკურ მიზნებს ისახავს, ძალიან განსხვავდება ძველი, ტრადიციული საბრძოლო ტექნიკისგან.

ცნობილია საბრძოლო ხელოვნების დაახლოებით 2000 სტილი. კორეის, იაპონიისა და ინდოჩინეთის ქვეყნების თითქმის ყველა საბრძოლო ხელოვნება, როგორიცაა ჯიუ-ჯიცუ, კარატე, ტაე-კვონდო და სხვა, ჩინური უშუს საფუძველზე აღმოცენდა. მან გავლენა მოახდინა აგრეთვე მალაიზიის, ინდონეზიისა და ფილიპინების ცალკეულ საბრძოლო ხელოვნებათა ჩამოყალიბებაზე. კუნგ ფუს თითქმის ყველა ტრადიციული სტილი შეიცავს ბრძოლის ოთხ დონეს: ტი – ფეხის მოძრაობის ტექნიკა, და – დარტყმები, შუეი – სხვადასხვა გდება, ჭიდაობის ტექნიკა, ნა – ბლოკირებისა და შებოჭვის ტექნიკა. არსებობს კუნგ ფუს ორი ძირითადი მიმართულება: ბუდისტური (უკავშირდება შაოლინის მონასტრის ტრადიციას) და დაოისტური (დაკავშირებულია ვუ დანისა და ემეის ცენტრებთან). არის სხვაგვარი კლასიფიკაციაც, რომელიც განასხვავებს ნეიჯიას “შინაგან” სტილს ველიჯიას “გარეგანი” სტილისგან. ნეიჯია გულისხმობს ბიომექანიკის, სუნთქვის კონტროლისა და შინაგანი ენერგიის, ანუ “ცი”-ს ცირკულაციის პრინციპების სიღრმისეულ ცოდნას, რომლის საფუძველზეც კუნგ ფუს მიმდევარი მხოლოდ მრავალწლიანი ვარჯიშის შემდეგ, მოწიფულ ასაკში იძენს განსაკუთრებულ საბრძოლო უნარ-თვისებებს. გარეგანი სტილი გულისხმობს სხეულის ვარჯიშს, ძალის, სისწრაფისა და მოქნილობის განვითარება-დახვეწას, რისი მიღწევაც შედარებით ახალგაზრდულ ასაკშიც შეიძლება.